Ang kampanya kontra droga ng Phil Drug Enforcement Agency, ating kumustahin . Ako si Pareng Rey Langit. Kilalanin natin ang mga Kasanggang aso ng PDEA sa kanilang operasyon kontra droga. Ako naman ang inyong kasangga JR Langit.
Inyong mga Kasangga sa giyera kontra droga. Kaming mag-Kasangga Team ay nagsakatuparan pananaliksik kung gaano ka seryoso ang pamahalaan na sugpuin ang problema ng droga sa bansa. Hango sa aming Programang pang telebisyon, “KASANGGA MO ANG LANGIT” na inyong palagiang napapanood tuwing Biyernes ng gabi, alas diyes (10pm) sa PTV4 aming ibabahagi sa inyo ang aming mga natuklasan.
ROLE OF K-9 UNITS
Napakalaki ng papel na ginagampanan ng K-9 units ng PDEA sa kanilang operasyon kontra droga. sa katunayan, kamakailan, ginawaran ng parangal ang K-9 units ng PDEA na tinagurian nilang hero dogs. Ayon kay PDEA director general Aaron Aquino, kalahati ng kanilang trabaho ang tapos agad kapag may K-9 units.
DG Aaron Aquino: “Alam mo kasi yung amoy it’s uh they can detect scent or odore 10times more than a human, so malakas yung pang amoy ng aso.”
Kasabay ng kanilang masigasig na kampanya kontra sa mga sindikato ng droga…ang mas pinalawak ring pagbibigay ng edukasyon sa mga komunidad sa epekto ng laganap na illegal drugs.
JR Langit: Ano pa po yong karagdagang aksyon na ginagawa ninyo sa pagpuksa ng illegal na droga?
GOLDEN TRIANGLE
DG Aaron Aquino: Pagdating sa supply reduction ng Illegal drugs mayroon kaming internally and externally effort. Pag sinabing externally yan yung ang mga kalaban nating mga drugs syndicates. Mga apat na international drugs syndicates ito, Chinese, Mexican, African at saka yung pinaka notorious and the biggest manufacturer of drugs in Asia, ang Golden Triangle international drugs syndicates. In fact the latest na mga accomplishments namin with relation sa off seashore at voluminous drugs are from these international drugs syndicates. Actually sa boarder nang Laos Myanmar and thailand, yan yung pinaka notorious talaga, it’s the manufacturer ng drugs and unlimited talaga. Pumapasok yan through sea port, airport they can also smuggle through the back door. Drugs are coming from Malaysia or Indonasia. Papasok yan sa Jolo, Sulu Sea na drop point. At dito sa Zamboanga distributed yan sa mga area especially sa Mindanao, or kaya ship side smuggling binababa yung droga sa gitna ng dagat and then the small ship will get these canisters and yon they call it ship side smuggling but the bulk of drugs now dito pumapasok through sea port. Makikita mo naman the latest na naging problema natin yung napalusot na magnetic lifters.
TIPS FROM COUNTERPARTS
Sa pamamagitan rin ng pakikipag ugnayan sa kanilang counterparts sa ibang mga bansa, nabawasan nila ang mga supply mula mismo sa mga itinatayong laboratoryo sa bansa.
DG Aaron Aquino: Yes sila yung nagbabato sa amin ng information, special operation, napaka hirap. Wherever they go, buntot kami, buntot ng buntot. Pumunta ng Mindanao bumuntot kami, pagsakay sa eroplano sakay din kami ng eroplano. Syempre kung saan sila pupunta susunod kami, kasi hindi mo pwedeng pakawalan. Otherwise kung makawala yan sa rabbit namin wala na mahihirapan na kami masundan uli. Napaka gastos, siguro nagastos namin dyan mga 2 million pesos rin. Hindi kami tumitigil until such time na matunton namin yung kitchen type laboratory nila doon.
Sa kabila ng tagumpay nila sa kanilang mga operasyon kontra sa mga laboratoryo ng droga. Mayroon namang nabunyag na bagong style ng illegal drugs na pinagkukunan din ng mga pusher at illegal users.
KUSH
Napasok nila ang ilang high end subdivision at condominium, nakakuha sila ng kaka ibang uri ng pinagbabawal na KUSH o Synthetic marijuana.
DG Aaron Aquino: We were able to cease about 6 kilos of kush amounting to about 7million and then after a month another one dito sa Las Piñas somewhere sa Pilar Village, naka bira na naman kami about more less 30 kilos ng kush amounting to about hundred 54 million pesos. Ang ginawa niya sa bahay ng Amerikano, nag nagtayo siya ng green house, lagi siyang nagrerequest ng seeds sa California nag oorder siya online ng seeds ng kush at don siya nag cucultivate sa bahay niya. Kung paano nakakalusot ang mga seeds na ito….. Online, and that’s what the problem now of PDEA, you can ordered drugs less than a kilo, from door to door. Mag click ka lang, tapos hintayin mo na.
DG Aaron Aquino: lahat dapat tumulong it is parang one goverment approach na lahat ng ahensya magtulong tulong hindi namin kaya sa PDEA ito, ilan lang kami 1,400 ang mga agents ko nationwide diba, mabuti nanjan yung PNP atleast hundreds strong pnp is behind us, to support us.
LONG WAY TO GO
Sa kabila ng mga programang ito ng PDEA, tila malayo layo pa ang lalakbayin ng giyera kontra droga upang tuluyan itong masugpo.
JR Langit: Sir sa inyo pong pananaw gaano na po kalaki yung porsyento ng nabawas na mga droga dito sa Pilipinas?
DG Aaron Aquino: Well nagkaroon ng statement ang Presidente dyan nasabi niya na nasa ¼ na daw. I believe the president nasa ¼ palang tayo in 2018, ¼ for 2019 another ¼ para sa 2020 another ¼ and then for 2021 eksato tapos yung problema namin. Alam ko suntok sa buwan lagi ang sinasabi na napakahirap itong tapusin.
Amin ring inalam kung papaano nag tatrabaho ang kaagapay nilang mga aso, at ang effectiveness ng mga K9 units ng PDEA. Sinadya naming tuntunin ang kanilang training ground sa Antipolo Rizal.
THE CHALLENGE
Chi-nallenged namin ang mga Kasanggang K-9 dogs kung gaano ka effective ang kanilang trainning, kung gaano katalas ang kanilang pang amoy at kung gaano kabilis madi-detect. Kinabit ko ang droga sa loob ng isang manyika at ito ay iniligay ko sa pang walong (8) puwesto na hanay ng sampung mga kahalintulad na manyika. Ganoon na lamang ang aming pagka mangha, nang mabilis na natukoy ng aso ang kinalalagyan ng droga. Maka-ilang beses namin itong inulit sa iba pang mga K-9 sniffing dogs at walang sablay na natunton at na-identify nila nang mabilisan ang pinag tataguan ng droga.
Napakalaki ng papel na ginagampanan ng k-9 units, ng PDEA sa kanilang operasyon kontra droga. Kamakailan, ginawaran ng parangal ang K-9 units ng PDEA na tinagurian nilang hero dogs. Naririyan din ang kanilang Belgian at Labrador, mayroon din silang beagle sniffing dogs at Cocker Spaniel. Ayon kay PDEA director general Aaron Aquino, kalahati ng kanilang trabaho ay tapos agad kapag naririyan ang kanilang mga sniffing dogs tulad ng K-9 units.
MODUS
Rey Langit: Papaano naman niyo inaaddress yung modus na binubudburan halimbawa ng coffee ang paligid ng droga o ibang klase ng kemikal upang mabago ang amoy ng droga?
DG Aaron Aquino: kahit imix mo yan, anything na chemicals mix it with illegal drugs, the dogs can still detect it, nasubukan namin yan noon naalala ko when I was in Davao, ni mix namin yung shabu sa loob ng durian, you know durian is very very strong smell, but umupo parin yung aso nadetect niya parin yung shabu doon sa durian.
HARNESS
Samantala ayon sa aming pakikipanayam sa K-9 administrator and director ng training center na si Churchill Gomez, 6 months ang training ng handler at nang alaga niyang aso.
Ang kanilang pinag aaralan ay ang methodology ng concealment ng mga nagpapasok ng drugs. Ang ibat ibang klase ng paraan ginagamit nila. Initially bibigyan ng orientation ang mga handler about dog handling. How to identify drugs and so on, then tatakbo sa second phase ng advance K-9 training which is done sa environment like mga skwela, sa mga sport complex and other areas na pwedeng magkaroon ng operation sa Illegal drugs. Sa 3rd part, on the job training na idedeploy sila sa region for there familiarization and practical exercise, training at sa final stage itetest na sila bago sila mabigyan ng certificate of completion for graduation.
BONDING and TRAINING
Ayon naman kay Joenard at Bernie na mga K9 dog handler-trainer.
Joenard: Sa umaga sir paglabas dito mag jojogging kami, pag katapos mag jogging pupunta kami sa training site. Kung kinakailangang humihiga ako, sasabay rin siya sakin. At sa bonding, mahilig din siya sa harutan.
Sa loob ng anim na buwang training, magsasama sa isang training facility ang handler at ang aso. Kasabay ng pagsasanay sa aso na amuyin ang droga ay ang pagsasanay naman sa handler kung paano kontrolin ang kanyang aso. Mula sa training center hanggang sa deployment sa branch ng PDEA, magiging team ang handler at ang aso sa lahat ng kanilang mga operasyon hanggang sa magretiro na ang aso sa serbisyo.
Bernie: ay yun nga po uh mejo nalulungkot kami dahil nga po yung mga hero dogs natin na adopt na ng iba, pero po natutuwa rin kami dahil merong family naman na nag aalaga sa kanila. Nabigay na namin nung nakaraan, August 17. Tapos po nung Septembre 21 binigay na po namin, pinadadalan naman po kami ng video talagang nakikita po namin talagang nakakawala po sila. At least di tulad kamo nung nasa amin nasa cage lang sila, ngayon at least sila de play inampon na po maganda, maganda yung out come nung pag aadopt maganda natutuwa kami, noon po aso namin hindi sila nakakpag babonding sa pusa. Ngayon po pinakikita sa amin sa video kasama-sama na ang pusa.
SUMMATION
Sa loob lamang ng isang taong panunungkulan ni Director General AAron Aquino ng PDEA, hindi bababa sa isandaan at limampung libong (150,000.) drug offenders at personalities ang kanilang naaresto. Sa ngayon nakatutok na ang PDEA sa mga high level targets at kung paano masasawata ang pagpasok ng suplay ng drugs sa bansa.
Seryoso ang pamahalaan na sugpuin ang problema ng droga sa bansa. At sa tulong na rin ng kanilang ever reliable hero dogs. Naniniwala kami na mapag tatagumpayan lamang nila ito kung may kooperasyon at pakikiisa ang bawat sektor ng ating lipunan.