Matagal inantay ng mag asawang George at Chi Bocobo ang pagdating ni Sancho sa kanilang buhay. Pitong taong gulang na ngayon si Sancho subalit may mga limitasyon sa mga puwede at kaya nyang gawin. Ang kundisyon ng mga batang may tinatawag na SMA, it’s a genetic disease na it causes muscle weakness. Pasukin natin ang mundo ni Super Sancho, isang batang may SMA. Kinapanayam ng Kasangga Team sa aming TV Program na KASANGGA MO ANG LANGIT, napapanood tuwing biyernes ng Alas- diyes ng gabi (10pm) sa PTV4 si Chi Datu-Bocobo isa ring Broadcast Journalist at professional commercial-Ads Singer.
MIRACLE BABY
Chi: Yung mga bata na mas worst yung condition kay Sancho na dapat hindi sila makalunok on their own, hindi sila makahinga. Makikita mo dun sa studies na naglalakad sila. you know, there’s really like, for me it’s a miracle that there’s such a treatment. Pag naalala lang niya that superman is like somebody who’s strong and he will do everything diba, pipilitin niyang matapos ‘yung therapy exercises niya. So may mga ganun siyang inspiration. Matagal inantay ng mag asawang George at Chi Bocobo ang pagdating ni Sancho sa kanilang buhay. Kaya naman hindi rin mapantayang lungkot ang kanilang naramdamang mag asawa nang matuklasang may kakaibang kundisyon ang kanilang nag iisang anak.
SPINAL MUSCULAR ATROPHY
Chi: We found out kasi nung mga 5 months siya, parang hindi siya tumatalon talon. So naisip namin na baka something is wrong. There are people said na baka he’s just heavy or chubby boy siya kaya hindi niya mabuhat ‘yung sarili niya pero siguro ‘yung mother’s instinct lang o ‘yung parent’s instinct lang na we should have him check. So what we did na pina-blood test naming siya. We sent his blood sample pa sa states kasi dun lang at that time, dun nila ginagawa ‘yung mga tests. So nung 1 year old siya, dun na diagnosed na ‘yung weakness niya is caused by spinal muscular atrophy type 2.. So ‘yung manifestations niya, they call him like a fluffy baby. Malambot siya eh so parang hindi siya makaabot dun sa mga milestones na usually naaabot ng mga babies. For example, he was able to umiikot sa kama. Nakakaikot siya eh. But he wasn’t able to crawl. He wasn’t able to from lying down, he wasn’t able to sit.
Nasa ikalawang kategorya ng SMA o Spinal Muscular Atrophy si Sancho. Isa itong kundisyon na dala na ng bata mula nang siya ay isilang.
DEPRESSING AND SCARY
Chi: So ‘yung SMA, it’s a genetic disease na it causes muscle weakness. Parang may nawawalang neuron sa spine niya na nagko-cause ng weakness niya so all over his body. So hindi lang siya legs but it also sa arms, sa neck, sa big muscles like trunk. So basically ‘yun nga, proximal muscle can get weak. Meron kang spinal muscular atrophy.
Nakakatakot ayon kay Chi, para sa mga magulang ang malaman ang ganitong kundisyon ng anak, subalit kinailangan nila itong harapin at paghandaan kung paano matutulungan si Sancho.
Chi: So it’s very depressing noh. It’s very scary for parents to learn about SMA actually. Parang it pays like a very sad future for you. Parang ang gloomy ng future. So sometimes, bina-balance ko rin kasi I empower myself as a mom and my husband too. We empowered ourselves by reading on it, by researching on it. He attended the conference also on SMA sa abroad para maintindihan naming kasi konti lang ‘yung kilala naming may SMA na mga anak.
FEAR AND ANXIETY
Bukod sa hirap ng kalooban, hindi rin simple ang gastos para sa pag aalaga ng isang batang may SMA subalit sa tulong ng dasal, hindi nawawalan ng milagro sa kanilang buhay ang pamilya Bocobo
Chi: So si Sancho nung baby siya, hirap siyang umubo. Tapos nabasa naming na sa America, at sa ibang bansa na may mas maraming SMA na bata, talagang sa bawat bahay, meron silang tinatawag na cough assist machine. Yung cough assist machine, parang it trains the kid to cough. Parang it mix the cough motion para later on, matuto rin siya umubo on his own. Mailabas niya, ma-expel niya kung ano dapat na fluid i-expel para hindi siya nagkaka-pneumonia. So, imagine mo yun, parang sa hospital kung saan naming siya na-confine, wala pang cough assist machine. So nagpapanic kami..
ANOTHER MIRACLE
Hindi sila nag- give up, patuloy ang ginawa nilang research, isang araw.
Chi: But you know, the next day, sa kakaresearch naming, we found out that there is like a model unit here in the Philippines na they are willing to sell to us. Tapos yung good Samaritan, he is actually the employer of George, who told us “okay, I can buy it for you and you can pay us whenever you are able.” So imagine mo, kahapon wala kami nun. Next day, pinadeliver sa bahay.
Milagro ring itinuturing ni Chi kung paanong nagkaruon ng power chair si Sancho na nagkakahalaga ng halos isang milyong piso.
Chi: May nagsabi sa amin na si sancho, napakatalinong bata. Importante sa kanya na yung feeling of being free and independent. Take care also not only of his physical health but also of his psychological health. Yung emotional health niya diba. That make him feel free. Sabi ko, paano? Dapat meron siyang sariling upuan na siya nagddrive.
SONG ALBUM FOR SANCHO
Chi: May nag-approach kay Sancho na isa siyang sister sa community. Nakita siya, nakilala siya, napamahal sa kanya.. Tapos sabi niya meron siyang pinoproduce na music album pero hindi muna niya ipapa-publish or ipi-print kasi gusto niyang idedicate lahat ng proceeds nun kay sancho. Imagine mo yun, eh kakameet lang niya. So hiningian niya ako ng awit ko. Kung meron akong kanta para pwede kong idedicate kay sancho. At meron akong kanta na ibinigay so that was really my song to God for Sancho. Tamang tama. Tapos hiningian niya ako ng konti information about Sancho tapos isasama raw niya yun sa album. Tapos, alam mo nangyari doon? Naprint na yung cd, yung album tapos sabi niya, lahat ng proceeds niya, bibigyan kita siguro 2,000 copies. Lahat ng proceeds niyan sa inyo na. Gawin mong pang fund raising. Imagine mo, hindi mo siya kaano ano but he will—yung parang love from god through that person, we really felt it.
SMALL OR BIG MIRACLES
Ang mga milagrong nakita ni Chi para sa anak na si Sancho ang dahilan kayat unti unti ay natanggal ang takot nya para sa kinabukasan ng anak.
Chi: Yun yung mga little miracles, actually it should be big or little miracles, it happen to us and to this day, we believe na god is going to take care of him. Because pinakita niya in so many ways. We try not to live in a fear or anxiety. Tinatry naming wag mag worry about his future. I must admit na may days na nakakatakot. Iniisip ko papano si sancho, wala siyang kapatid, sino mag-aalaga, papano siya magtra-trabaho. Marami syempreng mga ganung doubts. Pero yun nga eh. That’s why you have a big god. Para siya nalang bahala. Wag mo na isipin masyado yung mga bagay na hindi mo naman maiintindihan.
DEVELOPMENTS FROM RESEARCH
Sa ngayon ay lalong naging positibo ang mag asawang George at Chi sa kalagayan ni Sancho matapos mapag alamang may natuklasan nang gamot para sa mga batang may SMA.
JR Langit: May cure na pala ito?
Chi: Nung nag start palang ‘to, we’ve been following yung developments from research, clinical studies, and by God’s grace last Christmas, we were blessed by the good news na wow, meron na. and it’s FDA approved in the United States, the treatment. So we are just really praying for the day na umabot kay Sancho ‘yung treatment.
AQUA AND OCCUPATIONAL THERAPY
Pitong taong gulang na ngayon si Sancho subalit may mga limitasyon sa mga puwede at kaya nyang gawin. Sa kabila nito, sinisikap ng kanyang mga magulang na gawing normal ang kanyang mga aktibidad.
Chi: Hindi madali kay Sancho ‘yung schedule niya kasi unlike any other child without this condition, you were able to play the whole day after school. Diba ang daming pwedeng activities. Pero si Sancho kasi, aside from going to school, ang dami niyang therapy eh na naka-schedule. So Mondays, may physical therapy siya, ganun. Wednesdays, may aqua therapy siya, magsswim siya. So later we will bring him dun sa aqua therapy to strengthen his muscle. Tapos may days naman na occupational therapy. Yun naman yung for his power motor skills. ‘yung grip niya, ‘yung para matuto siya na kumbaga may mga magawa naman siya on his own diba. Kunwari magbihis, toothbrush. Kailangan maturuan din siya ng ganun diba na maging independent din siya na kahit paano tapos how should I show that I love him, everyday, we make sure that he feels loved. Maswerteng natiyempuhan ng Kasangga Team si Sancho sa kanyang aqua therapy.
Sancho: Hi, I’m about to swim. Pls visit my page, super Sancho and my youtube channel, supersanchoonsky. Bye!
INTELLECTUAL ABILITY
Masayang bata na may mataas na pangarap kung ilarawan ni Sancho ang kanyang sarili. Nagkaroon din nang pag kakataong makapanayam ni Kasanggang Jr Langit ang batang si Sancho.
Sancho: I’m shooting a video now. Wait for it, it’s coming soon
JR Langit: Is that Batman?
Sancho: Yah. I only draw those things
JR Langit: What’s your message to your mom?
Sancho: I love her. She is so beautiful and famous. She’s famous. My mom is famous.
JR Langit: Anong favorite niyong bonding ni mommy mo?
Sancho: Lots of stuff and lots more. I like to draw. I like to do lots of stuff. Go around, plays around. Well, and I like to spend time with my family. Im a happy boy with big dreams.
JR Langit: These are all your collections?
Sancho: Yes
JR Langit: Why do you collect airplanes?
Sancho: I like it but I haven’t got it in a while
JR Langit: Why airplanes?
Sancho: I’ve been interested since I was 4 yrs old
JR Langit: What model is this?
Sancho: I think its A380
JR Langit: how about this one?
Sancho: That is 747
Kung may kundisyon man sa kanyang muscles si Sancho, nabiyayaan naman ito ng kakaibang talino.
Chi: kasama sa condition ni Sancho na he is very cognitively advanced. So at 9 months, he was speaking. I mean it’s unbelievable. Minsan inaaral nga siya ng mga team of doctors kasi they’d never heard a child na parang talk that way. Saka ‘yung knowledge niya, parang in such an early age, parang sobrang deep.
DREAM COME TRUE
Nang sumapit ang kanyang ika pitong kaarawan, ibinigay ng kanyang mga magulang ang isa sa kanyang pangarap….. ang makalipad.
Chi: Marami siyang mga dreams eh. Like favorite niya, marami siyang pangarap. Pangarap niyang makalipad. Pangarap niya, may fascination siya kay superman eh. I see that as something that empowering to him because sometimes even if he is tired, pag nagte-therapy siya, pag naalala lang niya that superman is like somebody who’s strong and he will do everything diba, pipilitin niyang matapos ‘yung therapy exercises niya.
SANCHO THE SUPERMAN
Si Sancho ay sumulat ng script ng kanyang mini pelikula kung saan gumanap syang Superman.
Chi: may nakita akong friend na director. Ang pangalan niya si direk manny angeles. Nabanggit ko lang sa kanya, may pangarap si sanchong lumipad. Paano natin gagawin? Tapos sabi niya sa akin, gawin natin. Gawin natin. Sabi lang niya. So ako naman, okay. Paano natin gagawin? Sabi ko. After that day, tuloy tuloy na. sinabi ko kay sancho, “sancho, may good news ako. Gagawa tayo ng film. Superman film. Pero you need to be the one to write the script saka syempre ikaw si superman. Alam mo ginawa niya ‘yung script, isang araw lang. sinulat niya, parang screenplay. ‘yung script, meron pa siyang mga visual, parang story board. Ganyan. Tapos ang dami niyang ideas. Pero sabi niya dapat ikaw si lois lane. Sabi ko, ako? Ayoko si Lois Lane. Dahil gusto ko, ako ‘yung strong. Gusto ko, ako ‘yung isa sa superhero. Sabi niya, hindi. Ikaw gusto kita si lois lane para maprotect kita. Mga ganun. We give in to the things that he like. So yung daddy niya, syempre konti lang yung mga actors. Kami lang nag-act. Pero nagawa naming ‘yung parang shortfilm ni sancho.
KIND-HEARTED
Dito rin nakita ni Chi ang malambot at mapagbigay na puso ng anak.
Si baby Joe, meron kasi kaming nakilalang baby na ‘yung SMA niya, is parang worst type than sancho. So nakakabit siya sa tubes kasi para makahinga siya actually saka para maka-swallow siya ng food. Naisip niya ‘yun. sabi niya, maybe we can share the money that we get from my premier night into that boy. So yun ang nangyari. Nung birthday niya
Pagtanggap sa sitwasyon upang mahanapan ng solusyon. Ganyan ang ginawa ng Mag asawang George at Chi sa kundisyon ng kanilang anak na si Sancho.
SUMMATION
Sa ngayon ay lalong naging positibo ang mag asawang George at Chi sa kalagayan ni Sancho matapos mapag alamang may natuklasan nang gamot para sa mga batang may SMA. Pagtanggap sa sitwasyon upang mahanapan ng solusyon. Mga milagrong dala ng matinding pananalig.
Tibay ng loob na nagbibigay ng inspirasyon Big or little miracles, it happen to us and to this day, we believe na God is going to take care of our problems tulad ni Sancho. Dahil ipinakita niya in so many ways. Sabi nga ni Chi…. “We try not to live in a fear or anxiety.”
Sinamahan ang aksyon ng pananalig at dasal kayat ang resulta ay kundisyon at sitwasyong nakapagbibigay ngayon ng inspirasyon sa mga taong dumaranas ng kahalintulad na pagsubok sa buhay.